Học Chi Tiết Máy Bài 157:Phân loại khớp nối

Phân loại khớp nối:

Khớp nối được phân chia thành 2 nhóm:

-Nối trục, là loại khớp nối liên kết cố định hai trục với nhau. Chỉ có thể thực hiên nối, hoặc tách rời 2 trục khi dừng máy.

-Ly hợp, là loại khớp nối có thể nối hoặc tháo rời liên kết ngay cả khi trục đang quay.

Nối trục được chia thành các loại:

– Nối trục chặt. Nối trục loại này chỉ nối được hai trục không có sai lệch vị trí tương quan. Ví dụ nối trục ống trên Hình 21-2, hai trục được nối cứng với nhau, vị trí đối của hai trục phải chính xác theo thiết kế.

Một số kết cấu của nối trục chặt cho phép hai trục có sai lệch với nhau một lượng nhỏ. Ví dụ, nối trục ống dùng then bán nguyệt, như trên Hình 21-3.

hoc-chi-tiet-may-72-7

– Nối trục bù, là loại nối trục cho phép hai trục có sai lệch vị trí tương quan. Nối trục có khả năng lựa theo sai lệch vị trí của các trục để truyền chuyển động. Ví dụ như, nối trục vòng đàn hồi (Hình 21-4). Biến dạng lớn của vòng đàn hồi có tác dụng bù sai lệch vị trí của trục. Hoặc nối trục chốt đàn hồi trên Hình 21-5 cũng có tác dụng bù sai lệch của trục.

hoc-chi-tiet-may-72-5

– Nối trục đàn hồi. Trong kết cấu của nối trục, khâu liên kết có khả năng biến dạng đàn hồi lớn, gọi là khâu đàn hồi. Nặng lượng va đập, rung động được tích lũy vào khâu đàn hồi, sau đó giải phóng dần ra. Do đó hạn chế được các chân động truyền từ trục này sang trục kia. Ví dụ, nối trục chốt đàn hồi (Hình 21-5).

hoc-chi-tiet-may-72-8

Nhiều nối trục đàn hồi đồng thời cũng là nối trục bù. Do biến dạng lớn của khâu đàn hồi, nối trục có khả năng lựa theo các sai lệch của trục để làm việc. Ví dụ, nối trục vòng đàn hồi như trên Hình 21-4, vừa có khả năng bù sai  lệch trục, vừa có khả năng giảm chấn.

Ly hợp được chia thành 2 loại:

– Ly hợp thường, là ly hợp được đóng, mở do người sử dụng trực tiếp điều khiển bằng cần gạt, hoặc nút bấm. Loại này được dùng phổ biến và rất đa dạng. Ví dụ như: ly hợp vấu, ly hợp răng, ly hợp đĩa ma sát (Hình 21-6), ly hợp nón ma sát (Hình 21-7).

hoc-chi-tiet-may-72-9

hoc-chi-tiet-may-73-1

Ly hợp thường, dùng để ngắt chuyển động từ động cơ đến bộ phận công tác. Ví dụ, khi khởi động máy, cho đông cơ chạy ổn định sau đó mới đóng ly hợp để chạy bộ phận công tác. Hoặc trong làm việc, cần dừng bộ phận công tác, chỉ cần ngắt chuyển động bằng ly hợp chứ không cần tắt động cơ.

– Ly hợp tự động. Ly hợp thực hiện đóng hoặc mở một cách tự động, theo một điều kiện nhất định được người sử dụng điều chỉnh từ trước. Ly hợp tự động được chia ra thành 3 kiểu :

+ Ly hợp an toàn, điều kiện để mở ly hợp thông thường là tải trọng. Khi tải trong vượt quá giá trị cho phép, ly hợp tự động mở, ngắt liên hệ giữa đông cơ và bộ phận công tác, đảm bảo an toàn cho đông cơ.

Ví dụ, ly hợp chốt an toan trên Hình 21-8, khi quá tải, chốt số 1 sẽ bị cắt đứt. Để máy có thể làm việc lại, cần thay chốt khác. Đường kính của chốt được tính toán phù hợp với giá trị tải trọng quá tải của máy.

hoc-chi-tiet-may-73-4

 

+ Ly hợp ly tâm, điều kiện để đóng và mở ly hợp là vận tốc góc của trục. Khi trục đạt đến giá trị số vòng quay được điều chỉnh trước, thì ly hợp sẽ tự động đóng lại, hoặc mở ra. Ví dụ, một kiểu ly hợp ly tâm dùng lò xo lá được trình bày trên Hình 21-9. Miếng nặng số1 bị lo xo số 2 đẩy về phía tâm trục, mặt ma sát không tiếp xúc với bạc số 3, ly hợp mở. Khi trục quay với vận tốc góc đủ lớn, lực ly tâm thắng lực tác dụng của lò xo, đẩy miếng 1 ra xa trục, mặt ma sát tiếp xúc với bạc 3, ly hợp đóng, chuyển động được truyền từ trục sang bạc. Khi số vòng quay của trục giảm, lực ly tâm giảm, ly hợp lại mở ra.

hoc-chi-tiet-may-73-3

– Ly hợp một chiều, điều kiện đóng mở ly hợp là chiều quay của trục. Chuyển động chỉ truyền từ trục sang bạc theo một chiều nhất định. Khi trục quay theo chiều ngược lại, ly hợp sẽ tự động mở ra.

Trên Hình 21-10 trình bày một kiểu ly hợp một chiều, ly hợp chỉ đóng khi trục quay theo chiều kim đồng hồ. Lúc này con lăn được kéo vào khe hẹp, tạo nên áp lực trên mặt tiếp xúc. Nếu trục quay theo chiều ngược lại, con lăn bị đẩy về phía khe rộng, trên mặt tiếp xúc giữa con lăn với trục và với bạc không còn áp lực nữa.

 

Comments